BÜTÜN İNSANLAR ÜMMETLERİNİN ESERİDİR -1-

 

Ümmet, en geniş iletişim, ilişki, etkileşim ve inşa ağıdır.

 

İnsanların mensup oldukları ümmetin özel ismi; iletişim, ilişki ve etkileşimlerinin mahiyetini oluşturan din tarafından belirlenir.

 

Yani tüm insanlar, teknik olarak çok daha büyük bir ağın içerisinde yaşarlar. Ancak bu ağın içerisindeki tüm unsurlarla, iletişim, ilişki ve etkileşimlerinin mahiyetini belirleyen temel hükümleri, hangi dinden alışmışlarsa; onlarda, bu din çerçevesinde, büyük ağ sistemi içerisinde, kendi özel ağlarını oluştururlar. Bu onların mensup olduğu ümmeti tarif eder.

 

Ümmetin varlık nedeni; mensubu olan insanların inşası, haberleşmesi, ilişki, işbirliği ve yardımlaşma içerisinde olmalarını; hayata müdahalelerinin nitelik ve niceliğini, inşa ve güvenlik süreçlerini gerçekleştirebilmelerini sağlamaktır.

 

Büyük ağ içerisinde ümmetin sınırlarını belirleyen, ümmeti inşa eden, dinin temel ilkeleridir.

 

Aynı şekilde, ümmeti inşa eden değerler ve ölçüler; hukuk hükümleri; anlamlar, amaçlar, hedefler, sistem ve mekanizmalar da; aynı dinin temel hükümlerinden oluşur.

 

Ümmet-insan ilişkisinde çift taraflılık vardır. İnsanlar, ümmeti inşa ederler; ümmet, insanları inşa eder.

 

Aslında ümmet ontolojik bir sabitedir; bütün insanlar ve hatta canlılar için söz konusudur.

 

En'am suresi. 38 - Yeryüzünde hiç bir canlı ve iki kanadıyla uçan hiç bir kuş yoktur ki, sizin gibi ümmetler olmasın. Biz Kitap'ta hiç bir şeyi noksan bırakmadık, sonra onlar Rablerine toplanacaklardır.

 

Varlık anlayışı daha gelişip, fıtratın hakikatine yaklaştıkça görülecektir ki; mikro ve makro âlemlerdeki bütün varlıklar, ağ sistemleri içerisinde yaşamaktadırlar.

 

Bütün ağlar da, varlık alemi çerçevesinde tevhid olmaktadır.

 

Canlılar, bütün ağlarla iletişim, ilişki ve etkileşim içerisinde olmakla birlikte; kendi özel ağlarında (ümmetlerinde), varlık nedenlerini tahakkuk ettirebilecek, fıtri sınırları ve unsurları; bilirler, bulurlar, yapabilirler ve onlarla olurlar.

 

Müslümanlar, hayata, fıtri çerçevede müdahale edip, insanlara şahit olmayı başarabilirlerse; önce kendilerinin, sonra da tüm insanlığın varlık tasavvurlarını, varoluş özellikleri çerçevesinde anlayabilmelerine vesile olabileceklerdir. İşte bu durumda, ümmet kavramının, fıtrata uygun varlık tasavvurunun oluşmasında büyük rol oynayacağı görülecektir.

 

Örneğin, halihazırda bir Müslüman, nasıl bir ağ içerisinde yaşamaktadır?

 

Öncelikle en yakın çevresinden başlayarak, çok farklı yakınlık derecesine, inanç-tercih ve davranışlara, pozisyon-mensubiyet ve bağlantılara sahip insanlarla ilişki, iletişim ve etkileşim içerisindedir.

 

Bunların oluşturdukları kurumlar, sistemler, teknolojilerle; iletişim, ilişki ve etkileşim içerisindedir. 

 

Bu iletişim, ilişki ve etkileşim; bireysel, toplumsal, bölgesel ve küresel ölçekte gerçekleşir.

 

Mesela toplum içerisinde; Müslümanlarla, ateistlerle veya herhangi bir din ya da düşünceye sahip olanlarla farklı ağ ilişkisi içerisinde olabilir; etkilenebilir ve etkileyebilir.

 

Kendisine göre; erdemlilerle, dürüstlerle, namussuzlarla, katillerle, hırsızlarla, fahişelerle, vb. pek çok nitelikte insanla iletişim, ilişki ve etkileşim içerisinde olabilirler. 

 

Kendi inanç sistemlerinden farklı kök bilgi ve verilerle tasarlanmış ve yürütülen sistem ve süreçlerle, ilişki ve etkileşim içerisinde olabilirler. 

 

Randevu evlerinin, bar ve pavyonların, tefeci kuruluşların, insanlara zulüm eden süreçleri planlayıp, yürüten müesseselerin bulunduğu bir ağ içerisinde yaşarken; tüm ağ unsurları ile iletişim, ilişki ve etkileşim içerisinde olabilirler ve olmaktadırlar da.

 

Bütün farklı nitelikteki unsurlarla; toplumsal, bölgesel ve küresel ölçekte; iletişim, ilişki ve etkileşim içerisinde olabilen bir Müslüman için; "İslam Ümmeti" kavramı ne anlam taşımaktadır? Nasıl bir mahiyeti tarif etmektedir? Nasıl inşa olabilir?

 

Bu soruları, kaba bir eleştiri ve yargılama niyeti ile sormadım. Zira bu sorulara cevap vermek hayati bir önem taşımaktadır.

 

Çünkü her insan, mensup olduğu ümmetin ürünüdür, eseridir.

 

Başka bir anlatımla; insanların mevcut hâlleri, halihazırda mensup oldukları ümmeti; olunması istenilen ideal hâl de, inşa edilmesi gerekeni ifade eder.

 

İnsan, fiilen hangi ümmet unsurları ve mahiyeti içerisinde yaşıyorsa, kendi mahiyetini belirleyecek belirleyen temel faktör de bu olacaktır. 

 

Bu soruların cevaplarını, yazının ikinci bölümünde verelim inşallah.